De lessen worden gegeven door Ton de Beer. Al voor zijn opleiding Microbiologie is hij zich gaan verdiepen in diverse yoga stromingen. Daarna is hij ruim 25 jaar werkzaam geweest in de Justitiële Verslavingszorg. Na het volgen van diverse opleidingen is hij in 1982 zijn eigen yogaschool begonnen.

Onderstaand artikel is verschenen in de Bres en geeft de filosofie van studio weer.

Schijn en werkelijkheid
Er was eens een man die vond dat hij erg bedreven was in zenmeditatie maar toch in zijn eentje mediterend niet veel verder kwam. Daar hij al jaren op zoek was naar die specifieke zingeving in zijn leven besloot hij dat het tijd was om hier eens echt werk van te maken. Op het bedrijf waar hij werkte regelde hij een sabbatical voor een jaar. Hier had hij al jaren voor gespaard zonder precies te weten wat hij met die vrije tijd zou gaan doen. Blijkbaar was het nu de tijd ervoor en wist hij ook precies hoe hij die tijd zinvol zou benutten. Hij regelde dat hij voor een bepaalde tijd terecht kon bij een zenklooster van naam. Daar was een meester van wie hij al vele boeken had gelezen en waar hij zeker wist dat hij zich onder zijn deskundige leiding verder in de zenmeditatie kon bekwamen. Hoewel hij niet precies wist in welke vorm, zou hij daar zeker ook een stuk zingeving in zijn leven vinden. Al op de tweede dag in het klooster kreeg hij een koan* waar hij zich de komende tijd mee bezig mocht houden. Zodra de man de koan hoorde moest hij in zichzelf grinniken. Deze was werkelijk zo simpel dat hij het antwoord gelijk wist. Nou, hij vond wel dat de meester hem vreselijk onderschatte. Maar goed, hoewel hij het antwoord het liefst gelijk aan de meester wilde vertellen, moest hij wachten tot de meester hem bij zich riep. Zo waren de regels. En dat gebeurde pas na tien dagen. Tien verloren dagen die hij met zoveel nieuwe uitdagingen had kunnen vullen. Toen hij trots het antwoord aan de meester vertelde zei deze niets. Hij schudde alleen wat meewarig zijn hoofd en gebaarde de man dat sanzen* voorbij was.
De man was verbaasd en boos; hij wist zeker dat hij het enige perfecte antwoord had gegeven. Waarschijnlijk had hij het niet goed geformuleerd. De meester was misschien wat hardhorend. Dus zou hij de volgende keer goed letten op zijn zinsopbouw en zijn articulatie.
Deze keer duurde het een maand voordat de meester weer tijd voor hem had.Weer een maand aan weggegooide tijd.
Maar goed, hij wist zeker dat hij de meester nu versteld kon laten zitten (zenmeesters zitten altijd) van zijn wijze en diepe inzichten.
Nadat de man zijn uitleg over de koan had gegeven, trok de meester een boos gezicht. Het enige wat hij zei was: ‘Dat mompelde je de vorige keer ook al.’En hij gebaarde dat sanzen was afgelopen.
Woest was de man. Wie dacht die oude gek wel wie hij was! Kon hij niet normaal antwoord geven? Hij had hier verdorie jaren voor gespaard en de tijd glipte zinloos door zijn vingers.
Daar ze hem in dit klooster blijkbaar niet op de juiste waarde wisten te schatten, zocht hij op zijn iPhone wie de leraar van deze meester was en hij regelde dat hij bij deze meester eindelijk kon beginnen met wat hij noemde ‘zijn verdiepingsreis’. Tot zijn stomme verbazing gaf deze meester hem dezelfde koan op. Nou, dacht de man, dat zal overal wel het opwarmertje zijn.Toen deze meester hem na een maand bij zich riep en het antwoord van de man aanhoorde, dacht hij héél diep na.
Uiteindelijk zei de meester: ‘Op een week reizen hiervandaan bevindt zich een klein klooster.Vraag daar naar de meester en vertel dat ik je gestuurd hebt. Blijf ondertussen trouw aan je koan.’
Nou, dacht de man. Deze meester begrijpt tenminste dat ik niet zomaar iemand ben. Waarschijnlijk snapt hij de diepgang van mijn antwoord niet voldoende en wil hij een collega raadplegen. Hij dankte de meester en ging voldaan en zelfverzekerd op weg. Ook al wist hij niet precies hoe, maar voor zijn gevoel was eindelijk de verdieping en het grote leren begonnen. De meester had exact uitgelegd hoe hij er moest komen. Hij had zelfs adressen gegeven waar hij kon slapen en waar hij tevens verder de weg kon vragen. Alles klopte. Hij kon bij iedereen terecht en iedereen wist wat hij bedoelde en wees hem de weg naar de volgende overnachting. Echter na een week: geen klooster. Na twee, acht, vijftien weken lopen nog steeds geen klooster. Dit, terwijl de mensen bij wie hij overnachtte de meesters van beide kloosters heel goed bleken te
kennen en hem ervan overtuigden dat hij op de goede weg zat.
Uiteindelijk na twintig weken kwam hij aan bij het klooster.
Na een week riep de meester van het klooster hem bij zich.
Toen de meester het antwoord hoorde bulderde deze van het lachen. De tranen liepen in stroompjes over zijn gezicht en hij rolde van zijn meditatiekussen over de stenen vloer. Toen hij eindelijk bijkwam zei hij dat hij de man niet verder kon helpen. Dat hij terug moest naar het vorige klooster. Hij nam de man mee naar een bovenverdieping. ‘Kijk,’ zei de meester, ‘als je dit pad naar beneden
afloopt ben je in drie kwartier weer bij het andere klooster.’
Nog nooit had de man zich zo vernederd gevoeld. Al die tijd was hij voor de gek gehouden en alle mensen om hem heen zaten in het complot.
Hij voelde zich heel leeg en verdrietig. Hij had lang gespaard en zich zo verheugd op dit jaar waarin hij in alle oprechtheid poogde iets van die diepgang te ontdekken waar al die meesters het over hebben, zodat hij zijn leven een wezenlijke betekenis kon geven. In die overpeinzingen
zakte hij langzaam weg in een somber en depressief gevoel. Hij maakte hierbij kennis met de volledige inhoud van een zinloos bestaan. Hij twijfelde aan iedere zorgvuldig verzamelde waarde in zijn leven. Het plakboek van zingeving bleef galmend leeg.
Hij maakte zijn sabbatical niet af. Hij is niet meer terug naar het klooster gegaan. Hij was zo boos en voelde zich zo vernederd dat dit volstrekt zinloos was. Hij zou de meester alleen maar uitgescholden hebben.Hij ging weer terug naar zijn oude baan waar hij tot zijn pensioen bleef werken.

Hij was al ruim tien jaar met pensioen toen hij bij toeval in de buurt van het oude klooster kwam. Het klooster waar hij vele jaren geleden zijn sabbatical was begonnen. Hij moest glimlachen om de naïeve ideeën van weleer.Goh, toen geloofde hij nog in zingeving en verdieping van het leven.En hoewel hij niet echt wist hoe het wel zat, was dat toch wel een belachelijk idee.
Maar toch was hij benieuwd of die oude meester er nog zou zijn.Dus hij meldde zich weer aan bij het klooster voor verdiepingslessen in de zenmeditatie.Het verbaasde hem niet dat hij al gelijk weer diezelfde koan van jaren geleden kreeg.
Hij wist immers dat ze deze koan overal als opwarmertje gebruikten.Het duurde drie maanden voordat de meester hem bij zich riep voor sanzen. Het maakte hem niet uit. Hij had alle tijd. Tijd die hij gebruikte om lange wandelingen te maken in de uitgestrekte natuur buiten het klooster. En hoewel er van je verwacht werd, dat je de tijd in stilte doorbracht, sprak hij toch met
menig kloosterling, daar hij erg benieuwd was naar hun leven binnen de muren van het klooster. Dat leverde voor beide partijen mooie en inspirerende gesprekken op. Daar hij nog exact het antwoord wist, dat hij jaren geleden had bedacht, was hij niet echt bezig geweest met zijn koan. Dezelfde meester van toen bleek er nog steeds te zitten. Hij was alleen stokoud, verschrompeld en een stuk kleiner. ‘Ach, wat maakt het
uit’, dacht de man, toen hij de meester zo op zijn versleten kussen zag zitten.‘Waarom was een antwoord van deze meester nu eigenlijk zo belangrijk? Hij kent mij niet. En het is tenslotte mijn antwoord.’
De man nam deze keer alle tijd. Hij antwoordde ook niet gelijk, maar nam eerst de kamer en de meester eens rustig in zich op. ‘Wat een ongezellige en kale ruimte is dit eigenlijk. Deze meester zal ongetwijfeld veel nagedacht hebben en tot wijze inzichten gekomen zijn. Maar dat zijn dan wel zijn inzichten.’ Ineens had hij helemaal geen behoefte meer om nog te antwoorden. Het was goed zo. Maar zo weg te lopen zou voor zo’n gerespecteerde meester wel een beetje erg onbeleefd zijn. Dus mompelde hij nauwelijks verstaanbaar zijn antwoord. De meester keek hem aan en zei: ‘Dit is exact het goede antwoord.’
De man keek verbaasd en zei: ‘Dit is hetzelfde antwoord van jaren geleden en toen was het steeds fout.’
‘Toen,’ zei de meester, ‘hoorde ik alleen maar je arrogantie, je hebberigheid en je analytische en intellectuele zelfverzekerdheid.
Vandaag heb ik jou gehoord.’

Ton de Beer 2021

1 Een koan is een raadsel dat in zen wordt gebruikt om leerling-monniken aan te sporen om hun denkpatroon te veranderen.
2 Sanzen betekent: naar de zenmeester gaan voor instructie, vaak omtrent een
koan.